Математикалык изилдөө: өмүрдүн кокустан пайда болушу дээрлик мүмкүн эмес, - окумуштуулар

Британдык окумуштуунун жаңы изилдөөсү Жер бетинде жашоонун пайда болушу тууралуу салттуу түшүнүктөрдү шек саноого алып келди. Лондондогу Империялык колледждин илимпозу Роберт Эндрес математикалык ыкмаларды жана маалымат теориясын колдонуп, мындай жыйынтыкка келген: тирүү организмдердин жандуу эмес заттардан өзүнөн өзү жаралышы ушунчалык мүмкүн эместей болгондуктан, азыркы илим бул көрүнүштү толук түшүндүрө албайт.

Окумуштуу биринчи примитивдүү клетканын жөнөкөй химиялык элементтерден өз алдынча топтолуп пайда болуу ыктымалдыгын эсептөө үчүн маалымат теориясынын принциптерин колдонгон. Натыйжалар таң каларлык болгон: мындай окуянын болуш мүмкүнчүлүгү өтө эле аз экени аныкталган.

Эндрес бул процессти кокустук менен клавиатурада тамгаларды терип жатып, илимий макала жазууга аракет кылуу менен салыштырат. Тутум канчалык татаал болсо, ийгиликке жетүү ыктымалдыгы ошончолук тез нөлгө жакындайт. Физиканын мыйзамдары боюнча ар кандай система тартипке эмес, башаламандыкка умтулат. Ошондуктан жашоого зарыл болгон татаал молекулалык түзүлүштү жаратуу — абдан чоң көйгөй.

Убакыт жашоого каршы иштеген

Изилдөөнүн жыйынтыгы көрсөткөндөй, кокусунан жүргөн химиялык реакциялар жана табигый процесстер Жердин алгачкы доорунда жашоонун жаралышына жетишсиз болгон. Бул жашоонун пайда болушу мүмкүн эмес дегенди билдирбейт, тескерисинче — азыркы илимий моделдерде кандайдыр бир маанилүү элементтер жетишпей жатканын көрсөтөт.

«Жандуу эмес заттардан жашоонун пайда болушунун физикалык принциптерин аныктоо — биологиялык физиканын эң чоң чечилбей келген маселелеринин бири бойдон калууда», — дейт Эндрес.

Жаңы түшүндүрмөлөр керек

Эндрес жашоонун табигый жол менен жаралыш мүмкүнчүлүгүн четке какпайт, бирок окумуштууларга жаңы физикалык мыйзамдарды же механизмдерди ачуу талап кылынарын белгилейт. Дал ошол мыйзамдар тирүү заттын пайда болушуна тоскоол болгон чоң маалыматтык тосмолорду жеңүүгө жардам бериши мүмкүн. Балким, азырынча белгисиз, бирок материянын өзүн-өзү уюштуруусуна өбөлгө түзгөн процесстер бардыр.

Изилдөөдө ошондой эле «багытталган панспермия» гипотезасы эскерилет — башкача айтканда, жашоо өнүккөн бөтөн цивилизация тарабынан Жерге алып келинген болушу мүмкүн деген идея. Бул теорияны өз убагында Фрэнсис Крик менен Лесли Оргел сунуш кылышкан. Бирок Эндрес мындай түшүндүрмө өтө татаал болуп, «Оккамдын устарасы» принцибине каршы келерин айтат. Ал принцип боюнча эң жөнөкөй түшүндүрмө туура болууга көбүрөөк ыктымал.

Изилдөө жашоонун келип чыгышы боюнча акыркы жоопту бербейт, бирок жаңы багыттарды ачат. Математика менен биологияны айкалыштырып, окумуштуулар акырындап эң чоң сырлардын бирине — жандуу эмес нерседен жашоо кантип жаралганына — жакындап баратат.